قیام و محاصره مشروطه خواهان تبریز
قیام و محاصره مشروطه‌خواهان تبریز، مجموعه رویدادهایی است که پس از شروع دوران استبداد صغیر و به توپ بستن مجلس در تهران، در تبریز و ایالت آذربایجان رخ داد. با به توپ بستن مجلس در ۲ تیر ۱۲۸۷، مشروطه‌خواهان در تهران و بسیاری از شهرهای دیگر کشور، طی مدت کوتاهی شکست خوردند و دستگیر یا متواری شدند، اما در تبریز مقاومت مجاهدان مشروطه، باعث عقب‌نشینی نیروهای سلطنتی شد و مشروطه‌خواهان در دیگر نقاط کشور، انگیزه و امید بیشتری پیدا کردند.
مقاومت مردم تبریز، یازده ماه (از ۲ تیر ۱۲۸۷ تا ۹ اردیبهشت ۱۲۸۸) طول کشید و عاقبت با دخالت قوای روس و متواری شدن رهبران مشروطه پایان یافت. این قیام، یکی از رویدادهای مهم و تأثیرگذار در جنبش مشروطه ایران به شمار می‌آید.
در محاصره تبریز، نیروهای طرفدار محمدعلی شاه به رهبری صمد شجاع‌الدوله، شهر تبریز را محاصره کردند و مردم تبریز به رهبری ستارخان، مقاومت کردند. مجاهدان مشروطه توانستند در مهر ۱۲۸۷، محاصره تبریز را شکست دهند و نیروهای طرفدار محمدعلی شاه را از شهر خارج کنند.
